NAİL V.ÇAKIRHAN KİMDİR?
Nail Çakırhan,1910 yılında bugünkü Gökova,Gökabad’da (Ula bucağı,Muğla İli) doğdu,ilkokulu Ula’da,ortaokulu Muğla’da,liseyi Konya’da okudu.12 yaşında şiir yazmaya başladı.13 yaşında ilk el yazması gazetesini,18’inde Konya’da ilk baslı mecmuayı çıkardı.19’unda İstanbul’da Tıp Fakültesi’ne yazıldı;fakat fakülteyi bıraktı,hukuk fakültesi gazeteciliğe atıldı.Arkadaşı Nazım Hikmet’le birlikte “1+1=Bir” adlı şiir kitabı çıkardı.24’ünde Sovyetler Birliği’ne gitti,ekonomi,politika okudu.1937’de Türkiye’ye döndükten sonra, gazetecilik, kitapçılık, muhasebecilik gibi türlü işler ile uğraştı.1951’de Karatepe – Aslantaş’ta kazı yapan ve restorasyonla görevlendirilen eşi Halet Çambel’e yardım etmek için Karatepe – Aslantaş’a gitti.Burada yapı işlerini üstlendi,kazı yerindeki koruyucu saçakları,kazı evi,orman binaları,ilkokul,lojman ve atölye inşaatlarını yönetti.Türkiye’deki ilk başarılı çıplak beton uygulamasını (üstelik çok zor koşullarda) gerçekleştirmesi,çeşitli tuğla binalar yapmasının kazandırdığı pratik ona sonradan yapacağı tasarım ve uygulamalarda kolaylık sağlamış olmalıdır.
Doktorunun tavsiyesiyle 1970 yılında Akyaka'ya geldi. Dinlenebileceği, huzur içinde çalışabileceği bir eve gereksinim duydu.Bunun için Akyaka'da ikibuçuk dönüm toprak alıp iki ustanın yardımıyla inşaatını tamamladı. Kendisi için 1970 yılında tasarlayıp yaptığı evle 1983 yılında Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü aldığı Büyük Jüri Kararı’nda şöyle yazılıdır;
“Tasarım ve bezemede geleneksel yaşam biçiminin yansıtılması ve sürdürülmesinden kaynaklanan bir yalınlık ve incelik vardır.Evin tasarımı geçmiş örneklerin basit bir yinelemesinin ötesindedir;bezemeleri ağırbaşlı,eskiye benzer yeterli orandadır.
Doğayla olağanüstü uyumu ve çok amaçlı kullanımın üstün niteliği ve iç mekanın etkisi yapıya büyük üstünlük kazandırıyor.Bu havadar ve çekici ev,el sanatlarını canlandırması ve kültürel duyarlığı için özellikle dikkate değerdir.”
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi 1992 yılında verdiği “Mimarlığa Katkı Ödülü” ile yüzü aşkın yapı tasarlayıp uygulamasında bizzat bulunmuş “alaylı” meslektaşlarını “anlamsal” olarak Türkiye mimarlarının onur üyeliğine getirdi.
Nail V.Çakırhan’ın 1942 yılındaki “Tan Gazetesi Yazıları”,eşine yazdığı mektuplardan oluşan “Canım Halet’çiğim” ve “Daha Çok Onlar Yaşamalıydı” başlıklı şiir kitaplarının dışında mimari çalışmalarını içeren “Yapı Sanatında Yarım Yüzyıl / Geleneksel Mimarinin Şiiri Nail Çakırhan” başlıklı bir kitap da yayınlanmıştır.
Toplumsal duyarlılığı ile pekişen mimari duyarlılığı birbiriyle bütündür.Ödül aldığı evle bölgede de kültürel bir duyarlılığın yerleşip boy atmasını sağlamıştır.
Tasarımını yaptığı ve maliyet keşfi dahil çıkardığı projelerin uygulama sırasındaki sorunlar birlikte çalıştığı mimarlarla “kafa birliğiyle” çözülür.Çalışma sürecinde Nail V.Çakırhan’ın yaşama biçimine de yansıyan ideoloji ve felsefesi hep hissedilir.”Emek” ve “Hak” kavramlarının pratiği de yapılır yapılar yükselirken…
Çağına şan katmış ender bir bilge,onurlu bir kuşağın dimdik çınarlarındandır.
Nail V.Çakırhan,neredeyse bir asrını yaşadığı Türkiye toplumsal hayatının övünme sebeplerindendir.
10 Ekim 2008 tarihinde aramızdan ayrılmıştır.
İlhan Selçuğun yazısı Akyakayı bu hale getirdiği yazı.
Akyaka’nın bu güzel mimari dokusunun oluşmasında bireysel çalışmalarının yanında Özel Çevre Koruma Kurumuna verdiği ve yörenin İmar planlanın temelini oluşturan dipnotlarının büyük önemi vardır.
Nail Çakırhan’ın mimari felsefesinin temelini oluşturan bu dipnotlarına uyulması halinde Akyaka bir dünya mirası olmayı hak edecektir.
Ağa Han Mimarlık Ödülü Hakkında
1977 yılından beri süregiden Ağa Han ödülleri Müslüman ülkelerde bulunan ya da İslam kültürüyle bağlantılı olan projelere üç yılda bir çeşitli kategorilerde veriliyor. Pritzker gibi diğer saygın mimarlık ödüllerinden farklı olarak, Ağa Han ödülleri sadece bireysel binalarla sınırlı tutulmadan, Müslüman toplumların ihtiyaçlarına cevap veren daha geniş bir yelpazedeki projeler arasından seçiliyor.